Die ware blydskap van Kersfees: Die Koning van die heelal is as ’n eenvoudige Mens vir my gebore!

25 Des. 2011 (RB) Luk. 2 v 1 - 20 Teksverse Luk. 2v10 & 11

Sing    Lofsang: Ps. 146  v 1  (OAB Totius beryming)

           Na wet:    Sb. 16-1 v 1 (Laat julle kinders tot my nader – Sb 15 swart Ps.Boek)

           Na gebed Ps. 8 v 1 (OAB)

           Slotsang  Ps. 48 v 1 (OAB)

Hoekom is ons bly oor Kersfees? Is dit die lekker geskenke of is dit die vooruitsig van lekker partytjies saam met vriende? Vir sommige mense hou Kersfees net hartseer in en is daar geen blydskap nie. In ons teks sê die Here vir ons wat is die enigste bron van ware blydskap. Dit is die goeie boodskap ’n Verlosser vir wêreld gebore is. Hierdie Verlosser is die Koning van die Heelal soos ons hoor in Luk. 2v10 & 11:

¹⁰ Toe sê die engel vir hulle: “Moenie bang wees nie, want kyk, ek bring vir julle ’n goeie tyding van groot blydskap wat vir die hele volk bestem is.

¹¹ Vandag is daar vir julle in die stad van Dawid die Verlosser gebore, Christus die Here!

Die ware blydskap van Kersfees is dat die Koning van die heelal vir my gebore is. Dit is juis die eenvoud van Christus se geboorte wat aan my die versekering gee dat Hy ook vir my persoonlik gebore is.

In Luk 2v1 & 2 hoor ons hoe God die belangrikste man van die destydse wêreld as sy dienskneg gebruik om die profesie van Miga 5v1 te laat plaasvind:

Maar jy, Betlehem-Efrata, jy is klein onder die families in Juda, maar uit jou sal daar iemand kom wat aan My behoort en hy sal in Israel regeer. Sy begin lê ver terug, in die gryse verlede!

Selfs die belangrikste mens op aarde is nie so belangrik dat hy nie deur God gebruik kan word nie, selfs al weet hy nie eers dat God hom gebruik nie.

Keiser Augustus het ’n bevel uitgevaardig dat daar ’n volkstelling gehou moes word. Die rede vir so ’n volkstelling was sodat die Romeinse ryk se belasting inkomste bereken en beplan kon word. Daardie sensus het egter anders as ons sensus gewerk. In plaas van dat die sensusopnemer na jou huis toe gekom het, is daar bepaal dat jy na jou vaderstad moes gaan, dit wil sê die plek waar jou familie vandaan gekom het. Josef het van Dawid afgestam en Dawid is in Betlehem gebore, daarom het Josef na Betlehem gegaan. Omdat Maria aan Josef verloof was, was sy reeds deel van sy familie en daarom het sy saam met Josef na Betlehem gegaan.

Kersfees word dikwels voorgestel as ’n stil en rustige tyd waar vrede heers. Daardie eerste Kersfees was egter alles behalwe stil en rustig. Stel jouself voor die besige chaos wat geheers het. Betlehem was oorlopens toe vol. Daar is nie plek vir ’n muis nie. Na ’n lang en vermoeiende reis van ongeveer 85 km agter op ’n donkie kom Maria en Josef moeg en uitgeput in Betlehem aan. Dink net hoe moeg moes die arme swanger Maria gewees het. Dink net hoe moedeloos Josef moes gevoel het toe hy nie eens vir hulle ’n blyplek kon kry nie. Keer op keer moes hy hoor, jammer hier is nie meer plek nie.

Dit was vir seker vir hom en Maria nie ’n stil, rustige vredevolle tyd gewees nie. Toe hulle ten einde laaste wel ’n plekkie kry daar tussen die diere kom die volgende krisis! Ek dink die een ding wat Maria nie daardie aand wou gehad het nie, is dat die baba daar gebore moes word nie. Arme Josef, wat weet hy daarvan om ’n vrou te help wat ’n babatjie gaan kry. Dit was sekerlik nie ’n stil en rustige tydjie vir Josef en Maria nie. Maar ten spyte van al die chaos verloop die geboorte goed af en Maria draai die babatjie volgens die gebruik van daardie tyd styf in doeke toe.

Wat ’n teenstrydigheid. Die Verlosser van die wêreld is hulpeloos in doeke toegedraai. Die enigste plek vir die Koning wat uit die geslag van Dawid gebore is, is in ’n bak waaruit diere geëet het. Nederiger kon dit nie. Die gebeure wat hier vir ons beskryf word kon net sowel die geboorte van die armste kind van destyds gewees het. Dit alles wys vir ons op die doodgewone aard van Jesus Christus se menswees. Dit is inderdaad Emmanuel, God met ons vir doodgewone mense soos ek en jy.

Verder kies God ook die heel eenvoudigste mense uit om hierdie blye boodskap uit te dra. In die tyd van Dawid was ’n skaapwagter ’n eervolle beroep, maar in die tyd van Jesus se geboorte, was dit nie meer so nie. Die enigste mense wat skaapwagters was, was daardie mense wat niks anders in die lewe kon vind om te doen nie. Skaapwagters was verag en as onbetroubaar beskou. Die woord van ’n skaapwagter is slegs aanvaar as dit deur iemand wat nie ’n skaapwagter is nie, bevestig kon word. Juis hulle wat deur die samelewing verwerp word, kies God om hierdie belangrike boodskap vir die eerste keer te gaan uitdra.

Hulle kry die boodskap dat ’n hulle ’n kind sal vind in ’n krip wat in doeke toegedraai is. Niks spesiaal nie. Maar tog is daardie kind die Koning van alle konings wat gekom het om die wêreld van hulle sonde te verlos. Die Griekse woord wat hier met goeie tyding vertaal is, word ook in Afrikaans as evangelie weergegee. Daardie Griekse woord is in daardie tyd gebruik om die koms van ’n koning te beskryf. Almal wat dus die boodskap van die evangelie in daardie tyd gehoor het sou dadelik verstaan dat hierdie doodgewone geboorte wat beskryf word, die geboorte van ’n Koning is. Daardeur wys die Here vir ons dat die goeie nuus oor Christus se geboorte vir alle mense bedoel is, selfs vir diegene wat deur die samelewing verwerp en verstoot word en wat as nikswerd beskou word.

Die vraag vanoggend is: “wat beteken hierdie geboorte wat ongeveer 2000 jaar gelede plaasgevind het vir ons hier aan die einde van 2011?” Die gebeure wat hier in Lukas 2 beskryf word gee vir ons alle rede om vol blydskap te wees. Veral as ek nie juis voel dat daar gedurende Kersfees enige rede vir my is om bly te voel nie. As my lewe in chaos is, of selfs net deurmekaar, dan sê die doodeenvoudige aard van Christus se geboorte dat Hy ook in my lewe ’n verskil kan maak. Hy sê dan vir ons in Mat 11v28:

“Kom na My toe, almal wat uitgeput en oorlaai is, en Ek sal julle rus gee

Christus is die Koning van alle konings, maar tog het Hy tyd vir my. Jesus Christus kan my ook verlos uit die tronk van eensaamheid en verstotenheid. Al is my lewe in die grootste gemors ooit, dan sê hierdie geboorte van ’n eenvoudige kind vir my dat daar vir my ook plek is by die Koning van die heelal. Dalk is hierdie die eerste Kersfees wat ek sonder ’n geliefde moet deurbring of dalk herinner dit my aan ’n geliefde wat aan die dood afgestaan is. Dalk is my kinders daar ver in die vreemde en ek verlang na hulle. Dalk voel ek dankbaar oor die seëninge in my lewe dan weet ons dat Jesus Christus ons bron van blydskap is. Dan weet ons dat Jesus Christus my help om die verlange na ’n geliefde wat dood is of dalk ver is te verwerk. As ek sukkel met ’n lewe wat in Chaos gedompel is, dan weet ek dat Jesus Christus vir my ’n anker is die storm.

Geliefdes, kom ons maak Jesus Christus die ware bron van ons kersvreugde, want die Koning van die heelal is as ’n eenvoudige Mens vir my gebore!

Amen

Niks is vir God onmoontlik nie

Skriflesing:   Luk. 1v5 – 38 

Teksvers:       Luk. 1 v 37

Liturgie  18 Des. 2011

na Votum Ps. 18 v 1  (OAB)

Na Wet Ps. 130 v 1 & 2 (OAB)

Na gebed Ps. 119 v 2  (OAB)

Slotsang Ps. 31 v 3 (OAB)

Inleiding

Hoe kan die onmoontlike moontlik wees? Hoe sal jy reageer op ’n boodskap wat iets aankondig wat volgens alle logiese denke onmoontlik is? In ons teks sien ons dat daar twee uiteenlopende reaksies is. Aan die een kant sien ons ’n reaksie van ongelowige skeptisisme en aan die ander kant kinderlik gelowige aanvaarding. In hierdie twee uiteenlopende reaksies wys die Here vir ons dat niks vir God onmoontlik is nie.

In die eerste plek: Ongelowige skeptisisme

Sagaria was ’n priester by die tempel in Jerusalem. Daar was destyds egter veel meer priesters as wat vir die tempelsdiens nodig is. Dawid het al ’n 1000 jaar voor Christus gereël dat priesters in 24 afdelings verdeel word sodat elkeen ’n week lank die tempeldiens kon behartig. In die tyd van Christus was hierdie afdelings egter nog steeds te groot om vir elkeen ’n beurt te gee en daarom moes die betrokke week se tempelwerk onder mekaar verdeel word deur die lot te werp soos ons dan ook hoor in Luk. 1v8 & 9:

⁸ Op ’n keer toe Sagaria in die beurt van sy diensgroep besig was om die priesterdiens voor God te verrig, ⁹ is hy volgens die priesterlike gebruik deur die lot aangewys om in die tempel van die Here in te gaan en die wierook op die altaar te brand.

Een van die heel belangrikste take wat ’n priester in die tempel kon verrig was om die reukoffer altaar skoon te maak en dan nuwe reukwerk te offer as simbool van gebed. Dit was so ’n buitegewone taak dat ’n priester net een maal in sy lewe die geleentheid gekry het om dit te doen. Met hierdie taak het die priester eers die volk by God verteenwoordig en daarna kon hy God weer by die volk verteenwoordig wanneer hy buitentoe gegaan het om die wagtende skare in die Naam van die Here te seën. Sagaria was dus besig met die hoogtepunt van sy priesterlike loopbaan toe die engel Gabriel aan hom verskyn het met ’n haas ongelooflike boodskap soos ons hoor in Luk. 1v12 & 13:

¹² Sagaria het geskrik toe hy hom daar sien staan en hy het baie bang geword, ¹³ maar die engel sê vir hom: “Moenie bang wees nie, Sagaria, want jou gebed is verhoor. Jou vrou, Elisabet, sal aan jou ’n seun skenk, en jy moet hom Johannes noem.

Voordat ons na Sagaria se reaksie op hierdie boodskap kyk moet ons net sy omstandighede in ag neem. In Luk. 1v7 hoor ons:

Hulle het geen kind gehad nie, omdat Elisabet onvrugbaar was. Buitendien was albei reeds op ver gevorderde leeftyd

Rasioneel gesproke was dit wat Gabriel aangekondig het dus onmoontlik. Daarom moet ons nie so verbaas wees oor Sagaria se reaksie nie – Luk. 1v18:

Toe sê Sagaria vir die engel: “Waaraan sal ek dit weet? Ek is ’n ou man, en my vrou is al op ver gevorderde leeftyd.”

Baie skepties en vol ongeloof vra Sagaria vir ’n teken om hom te oortuig dat hierdie boodskap die waarheid is. Dit is nie dat Sagaria ’n slegte en ongelowige mens was nie. Ons hoor in Luk. 5v 6 dat hy en Elisabet getrou was in hul godsdiens:

Hulle was albei getrou aan die wet van God en het onberispelik al die gebooie en voorskrifte van die Here onderhou.

Is dit nie maar hoe dit met ons ook gaan nie, geliefdes? Ons is getrou in ons godsdiens. Ons lewe ’n goeie lewe. Ons drink nie en hou nie uitspattige partytjies nie. Ons woon gereeld die eredienste by, maar as dit op toets kom, daar waar ons werklik op God moet vertrou om ons in ’n menslik gesproke onmoontlike situasie te help, dan vertrou ons nie die Here nie. Dit is wat ongeloof is, dat ons nie vertrou nie. Dit is wat Sagaria se probleem was. Hy het teen die rasionele feite vasgekyk en daarom het hy God nie vertrou om die onmoontlike moontlik te maak nie.

Dit is wat ons vandag sien. Ons leef mos in ’n moderne wêreld wat van beter weet, daarom kan ons nie meer in ’n maagdelike ontvangenis glo nie. Christus het nie regtig opgestaan nie. So sê die tydsgees van ons moderne wêreld vir ons. Dit bring mee dat ek God nie werklik vertrou om in my persoonlike omstandighede in te gryp en ’n verskil te maak nie. Ons glo nie dat God ’n verskil kan maak in my huwelik wat maar net wil vlot nie. Ons glo nie dat God iets kan doen aan die seer hier diep binne in my wat die lewe my toegedien het nie. Ons glo nie dat God iets kan doen aan die hartseer en verlange na ’n geliefde wat skielik uit my lewe weggeruk is nie. Daarom kan ek nie meer bid nie. Daarom kan ek nie meer Bybel lees nie en as ek bid dan voel dit vir my of ek maar net hier teen die plafon vaspraat. As ek Bybel lees dan verstaan ek nie.

Die engel se antwoord aan Gabriel se versoek vir ’n teken is amper onbegryplik soos ons hoor in Luk. 1 v 19:

Ek is Gabriël, wat in diens van God staan. Ek is gestuur om met jou te praat en hierdie goeie tyding vir jou te bring.

In wese sê die engel Gabriel vir hom: “Niks is vir God onmoontlik nie!” Die belofte van ’n kind vir Elisabet en Sagaria is ’n baie spesiale belofte, want dit is hy wat vir Christus die wegbereider sal wees. Hy moet die volk voorberei op Christus se koms. Hy moet die volk voorberei vir die volgende aankondiging van ’n menslik gesproke onmoontlike gebeurtenis.

Tweedens ’n kinderlik gelowige aanvaarding

Ongeveer ses maande later kom die hemelse boodskapper met nog ’n ongelooflike boodskap. Weereens op ’n baie persoonlik intieme wyse. Hierin sien ons weereens hoe bedagsaam ons Here is. Hy oorrompel nie mense deur sommer net uit die bloute op te tree nie. Hy neem sy kinders saam in wat Hy gaan doen op ’n baie besonderse manier. Die Koning van alle konings is op pad, maar dit word nie met ’n trompetgeskel op die pleine aangekondig nie. Die boodskap word op ’n baie intieme en persoonlike manier oorgedra aan die persoon wat direk by hierdie gebeure betrokke is.

In teenstelling met Sagaria wat maar net nie kon glo nie, glo sy die ongelooflike. Nie dat dit haar nie skud nie. Sy is verbysterd en kan nie verstaan waarom die engel haar aanspreek as “begenadigde” nie en hoe sy wat ’n maagd is ’n kindjie in die wêreld kan bring. Die engel verduidelik (vir sover dit verduidelik kan word) en hy sluit sy verduideliking af met dieselfde versekering wat hy aan Sagaria gegee het: “Niks is vir God onmoontlik nie.” Die verskil tussen Maria en Sagaria is Maria se kinderlike gelowige onvoorwaardelike aanvaarding van die wil van die Here soos ons hoor in Luk. 1v 38:

Maria sê toe: “Ek is tot beskikking van die Here. Laat met my gebeur wat u gesê het.”

Hierin sien ons ook duidelik watse verskil Christus in ’n mens se lewe maak. Sonder Christus tree ons in ongeloof en in wantroue teenoor God op. Sonder Christus is ons verwyder van God se genade. Maar in Christus lewe ons deur God se genade soos ons hoor in 1 Kor. 15 v 22:

Net soos almal deur hulle verbondenheid met Adam sterf, so sal almal in Christus lewend gemaak word.

Die evangelie van Jesus Christus is vandag nog net so ’n radikale boodskap wat vir skeptiese en siniese wêreld haas ongelooflik klink. Die boodskap van God wat mens geword het bly ongelooflik vir diegene wat God met hul verstand probeer uitpluis. Vir diegene wat Christus se versoeningswerk met God in kinderlike geloof aanvaar is daar die wonderlike troos “Niks is vir God onmoontlik nie”. Christus maak dit moontlik dat ek sal vertrou dat God groter as my pyn en hartseer.

Geliefdes, wat ook al die situasie en hartseer is. Hou vas aan God se genade in Jesus Christus met die troosvolle wete dat die boodskap van die engel Gabriel ook vir ons is: Niks is vir God onmoontlik nie.

Amen

Die geskiedenis van die Gelofte van Desember 1838 (Agtergrond inligting saam met die preek op Geloftedag 16 Des 2011)

’n Gelofte uit nood gebore en wat as ’n smeekgebed aan God gerig is. In die uitkoms is die hand van die Almagtige Drie-Enige God duidelik sigbaar. Daarom wil ons vanoggend ook hierdie gedenkdiens alleen tot eer van God hou in erkenning dat ons net van Hom afhanklik is en dat Hy ons nooit sal verlaat nie.

Die gelofte van Bloedrivier - 1838

"Hier staan ons voor die heilige GOD van hemel en aarde om 'n gelofte aan Hom te doen

Voorwaarde

dat as Hy ons sal beskerm en ons vyand in ons hand sal gee,

Belofte

1) ons die dag en datum elke jaar as 'n dankdag soos 'n Sabbat sal deurbring,

2) en dat ons 'n huis tot sy eer sal oprig waar dit Hom behaag,

3) en dat ons ook aan ons kinders sal sê dat hulle met ons daarin moet deel tot nagedagtenis ook vir die opkomende geslagte

Doel:- om aan God alleen die eer te gee

want die eer van Sy naam sal verheerlik word deur die roem en die eer van oorwinning aan hom te gee."

Alleen aan God die eer

Die geskiedenis van die slag van Bloedrivier

Agtergrond

Die verhaal van Bloedrivier is nie volledig sonder die gebeure wat daartoe aanleiding gegee het nie. Shaka die broer van Dingane wat voor hom koning van die Zoeloes was het begin met die uitdelgingsoorloë wat as die Mfecana tydperk bekendstaan. Dit was die oorsaak dat duisende inheemse volke uitgewis of verdryf is. Baie stamme het by Shaka aangesluit, terwyl diegene wat nie wou aansluit nie, uitgemoor is. Dit was die oorsaak dat die hele Natal, suid van die Tugela, ontvolk geraak het.

Drie van sy generaals het weggeloop, hul eie koers ingeslaan en meegedoen aan die uitdelging op dieselfde patroon:

Soshangana het die Shangaan-nasie in Mosambiek laat ontstaan en in Transvaal ingetrek.

Zwangendaba het tot in Malawi gevorder.

Die ergste was Mzilikazi wat met sy Ndebele-nasie die grootste dele van die later Transvaal en Vrystaat domineer en laat ontvolk het.

In dieselfde tyd het Moshweshwe aan vlugtende Sotho's asiel gebied by Thaba-Bosiu waar Lesotho vandag nog bestaan.

Die Voortrekkers verdien die eer dat hulle die Mfecana beëindig het. Eers is Mzilikazi verslaan en verdryf tot in die huidige Zimbabwe en Dingane van die Zoeloes is na die Bloedrivier-veldslae verdryf na Swaziland waar hy vermoor is. Na 1838 kon duisende Tswanas uit die Kalahari terugtrek en hulle lewens vervat in die gebiede waaruit hulle verdryf was.

Die Groot Trek

Die Groot Trek het in 1835 al begin, hoofsaaklik as gevolg van die onsimpatieke houding van die Britse regering teenoor die grensboere in die Oos-Kaap. Die Britse sendelinge (filantrope) in die Kaapland het bygedra tot hierdie hatige gesindheid teenoor die grensboere. Die Xhosas het die grensboere herhaaldelik geteister met moorde en strooptogte en is nooit behoorlik gestraf nie.

Al die Voortrekkers is nie in een groep weg nie. Hoewel Louis Trichardt in 1835 en Hans van Rensburg vroeg in 1836 weg is, het groter groepe, onder leiers soos Hendrik Potgieter, Piet Retief en Piet Uys later die jaar eers oor die Oranjerivier getrek. In totaal het omtrent 10 000 mense, bestaande uit omtrent 2300 gesinne, uit Kaapland getrek.

Die Voortrekker-gemeenskap het verskillende groepe gevorm onder leiding van Piet Retief en Hendrik Potgieter. Retief wou Natal toe trek terwyl Potgieter verder Noord oor die Vaalrivier wou trek.

Die ontmoeting met Dingane en die Moord op Retief

Retief het in Oktober 1837 al Natal toe gereis waar hy in Port Natal die Engelse handelaars ontmoet het. Toe het hy noordwaarts oor die Tugela na Mgungundlovu (Dingaanstat) gereis en Dingane, koning van die Zoeloes, in November 1837, versoek om die onbewoonde gebied tussen die Tugela en Umzimvuburivier tot aan die Drakensberg, aan die Trekkers as woongebied af te staan.

Dingane het Piet Retief vriendelik ontvang, maar hom beskuldig dat die Voortrekkers 'n trop beeste van hom gesteel het en dat hy nie voor Retief die vee terugbesorg het, die woongebied sou afstaan nie. Retief is dus terug na die laers wes van die Drakensberg. Die Trekkers het geweet dat die beesdief 'n Tlokwa- kaptein Sikonyela was, wat in die omgewing van die latere Harrismith gewoon het. Hulle het maklik die gesteelde beeste gekry en ook beslag gelê op 'n klomp Tlokwa-beeste as skadevergoeding aan Dingane. Retief en 'n gevolg van 70 man en 30 agterryers het op 25 Januarie 1838 weer na Mgungundlovu gereis en op 3 Februarie 1838 die beeste aan Dingane afgelewer.

Op 4 Februarie 1838 het Dingane die kontrak (traktaat) onderteken wat die oordrag van grond aan die Trekkers beskryf het. Baie vriendelik het Dingane die Retief-groep genooi om op 6 Februarie 'n Zoeloe-dansvertoning en onthaal by te woon voor hulle vertrek. Tydens die vertoning het Dingane eenkant toe gestap en hard geroep: "Bulalani abathakati!" (dit beteken: "maak dood die towenaars!"). Die Voortrekkers is vinnig oorval, met rieme vasgebind en noordoos van die stat gesleep tot op die klipkoppie genaamd "Kwa Matiwana" aan die kant van die paradegrond, wat genoem word "Hlom'amabutho". Hier is almal met kieries doodgeslaan, Retief laaste.

Dis verstaanbaar dat die Trekkers na langer as 'n jaar se kamplewe nie kon rus om Natal, suid van die Tugela in te trek nie. Boonop het almal geglo dat Retief se tweede besoek aan Dingane 'n blote formaliteit sou wees, want hy het die gesteelde beeste teruggeneem soos hy belowe het. Ongelukkig wou verskeie gesinne ook nie in Natal in laers staan nie, en het ooswaarts uitgesprei aan die walle van die Bloukrans- en Boesmansriviere. Daar het hulle die terugkoms van Retief en sy gevolg verwag, maar is in stede aangeval deur duisende moordlustige Zoeloekrygers. Die bloedbad van 17 Februarie 1838 het die dood van 'n verdere 282 Trekkers gekos: 41 mans, 56 vrouens en 185 kinders is vermoor. Daarbenewens is 250 bediendes vermoor en ook duisende stuks vee geroof.

Die Strafekspedisie

Na die moord op die Trekkers het Hendrik Potgieter Natal toe gekom om sy volksgenote te kom help. Op 6 April 1838 het twee berede kommando's, een onder leiding van Potgieter en een onder Piet Uys na Zoeloeland vertrek. Ongelukkig wou nie een van die genoemde here onder die ander een dien nie. Op 10 April was die kommando's aan die hange van die Italeni-berg, waar hulle in hinderlae gelok is. Piet Uys en sy seun Dirkie en nog vyf ander het geval, maar die res moes vlug vir hul lewe. Die kommando by die Slag van Italeni het toe die naam van die Vlugkommando gekry. Potgieter is spoedig terug oor die Drakensberg, want hy is ten onregte deur baie mense beskuldig van lafhartigheid.

Die volgende aanval deur die Zoeloes het plaasgevind op 3 Augustus 1838, maar die laer aan Boesmansreivier was goed verskans en met doringtakke dig gemaak. Na drie dae se vrugtelose pogings het die Zoeloes die beleg opgegee, maar weereens baie vee saamgejaag na Zoeloeland.

Kort na die laasgenoemde aanval, op 23 Oktober 1838, is Gerrit Maritz oorlede. Die Trekkers in Natal was nou leierloos, daarom is 'n afvaardiging na Oos-Kaapland gestuur om Andries Pretorius te versoek om sy volksgenote te kom help. Op sy advies het die afvaardiging onderneem om veghekke van hout te maak, sodat die laer elke aand tydens die tog na Umgungundlovu doeltreffend en vinnig dig gemaak kon word. Boonop moes die vrouens linnesakkies maak, tien of twaalf lopers daarin toewerk en in gesmelte vet week, sodat die kommando's vinniger sou kon laai tydens 'n geveg.

Op 22 November 1838 het Andries Pretorius by die laers in Natal opgedaag. Alhoewel hy versoek was om as leier te dien, het hy vereis dat daar eers gestem sal word om seker te maak dat almal met sy leiding tevrede is. Daarbenewens het Andries Pretorius an die bestaande kommandante van Natal aanvaar: Karel Pieter Landman is as tweede-in-bevel bevestig, met Pieter Daniël Jacobs, Koos Potgieter, Hans de Lange en Stephanus Erasmus as offisiere. Die kommando van bykans 470 man met 64 waens kon vertrek na Zoeloeland, vanaf Schietdrift in die Tugela op 3 desember 1838.

Dit is verstaanbaar dat elkeen in die kommando met groot kommer vervul moes wees oor hul dierbares wat agtergebly het. As die kommando verslaan sou word, sou die Natalse Trekgemeenskap ook geen kans op oorlewing hê nie. Almal was reeds verarm en daar was ook nie genoeg waens en osse oor om terug te trek oor die Drakensberg nie. Daar was wel 'n aantal manne by die laers, maar die wapens en kruit sou nie lank hou as verdere aanvalle op die laers sou plaasvind nie. Die naam Sooilaer, soos een van die laers bekend was, dui ook aan dat die waens in die laer te min was om dit te beveilig.

Die eer kom Charl (Sarel) Cilliers toe dat hy die eerste gedagte aan 'n gelofte aan die Here uitgespreek het. Geskiedkundiges verskil oor die presiese tyd en plek waar die Gelofte die eerste keer afgelê is. Dit wissel van 7 Desember naby Danskraal aan die Kliprivier tot 10 Desember aan die Wasbankrivier. Wat wel belangrik is, is dat die Voortrekkers die Gelofte sedertdien elke aand herhaal het tydens die gebruiklike aandgodsdiens, tot en met die aand van 15 Desember.

Die Gelofte

Die gelofte, deur Charl (Sarel) Cilliers opgestel, bestaan uit 'n versoek en drie beloftes wat nagekom sou word:

1. Ter ere van die Here, waar dit Hom sal behaag, 'n kerk bou.

2. Die datum van die oorwinning jaarliks soos 'n Sabbat van die Here deurbring.

3. Ons sal ons kinders daarvan vertel sodat ons nageslagte die Gelofte kan onderhou en die roem en die eer aan Hom daarvoor te gee.

Die roete tot by Bloedrivier

Die kommando van Andries Pretorius het vanaf die laers, in die huidige Estcourt- Colenso-gebied, noordwaarts getrek tot deur die Kliprivier (by die huidige Ladysmith) toe noordoos geswaai deur die Sondagsrivier en Wasbankrivier tot by Endumeni-berg, suid van die huidige Dundee. Aan die voet van hierdie berg het die Engelse handelaar, Alexander Biggar se skotskar gebreek nadat dit in 'n gat geval het en moontlik is hy ook deur die voorval beseer. Die plaas waarop dit gebeur het heet vandag nog Biggarssgat en die berg is genoem Biggarsberg. Sedertdien heet die hele voetheuwelgebied vanaf Dundee tot aan die Drakensberg die Biggarsberge.

Die noord-ooswaartse trekrigting is voortgesit tot aan die Buffelsrivier, waar 'n geskikte drif gevind is wat sedertdien Kommandodrif heet. Die plaas oorkant die Buffelsrivier aan die Utrecht-kant, waar die drif is, heet nog steeds Kommandodrif.

Hans de Lange, algemeen bekend as Hans Dons, het tydens die tog opgetree as verkenner. Hy het elke dag vooruitgery om te verseker dat die kommando nie onverhoeds op trek deur die Zoeloemag oorval word nie.

Toe die kommando deur Kommandodrif trek, het Hans Dons hulle laat weet dat die wêreld vorentoe uit oop grasvlaktes bestaan en dat hulle eers by Doringberg (naby die huidige De Jagersdrift) moet gaan hout kap en saamneem vir daaglikse gebruik.

Van Doringberg af het die kommando in 'n suid-ooswaartse rigting getrek. Omtrent 20 kilometer verder is daar 'n sytak van die Buffelsrivier (wat ons vandag ken as Bloedrivier, toe bekend as die Ncome). Die Trekkers was reeds deur die rivier toe die dringende boodskap die kommando bereik dat die Zoeloemag op die rante, omtrent 2 uur te perd, of 10 kilometer vorentoe, in aantog is. Dadelik het Andries Pretorius besef dat hulle pas by 'n strategiese plek vir die laer verby was. Aan die wesoewer van die rivier het 'n diep droë sloot reghoekig by 'nlang seekoeigat aangesluit. ('n Seekoeigat is 'n diep kuil water waardeur mens slegs kon swem). Die waens is dadelik deur die rivier terug na die wesoewer geneem.

Bloedrivier

Dit was Saterdag, 15 Desember toe laer getrek is. Voorbereidings vir die geveg is getref en die bykans 900 osse en 500 perde was onder beheer in die laer. Die posisie van die laer sou die Zoeloes dwing om hoofsaaklik uit die noordweste aan te val aangesien die rivier aan die oostekant en die sloot aan die suidekant die laer beskerm het.

Voor donker het van die Zoeloemagte reeds deur dieselfde drif gekom, terwyl andere aan die noordekant bokant die kuil deurgekom het. Die Zoeloeregiment wat eerste aan die geveg sou deelneem, was die Abafana (seuns) met swart skilde toegerus. Die Swartskilde regiment was sedert Shaka se tyd die jong krygers wat nie mag trou voordat hulle assegaailemme bloed getrek het nie. Op hulle versoek is hulle juis om die rede toegelaat om die geveg in te lei.

Die Zoeloe opperbevelhebbers, Ndlela en Tambuza, met ander hooggeplaastes, byvoorbeeld twee "prinse" (jonger broers van Dingane) het aan die ooste-kant van die seekoeigat saam met die Witskilde regiment gesit om die geveg dop te hou.

Die aand van Saterdag, 15 Desember was baie donker en boonop het 'n digte mis oor die gebied getrek. Daardie nag het geen aanval plaasgevind nie en dit het gelei tot verskillende verklarings, byvoorbeeld: Die Voortrekker-lanterns het 'n spookagtige skynsel in die miswolke tot gevolg gehad. (Die lanterns was nie soos ons dit vandag ken en soos die wat nou aan die sweepstokke hang nie. Dit was 'n blikkie wat soos 'n groenterasper lyk met 'n kersie binne-in. In die museums in Bloemfontein en Pretoria is voorbeelde van die lanterns). Die Zoeloes het reeds geweet dat vogtige lug die ontvlamming van buskruit kan verhinder, en het gedink hulle sou die Voortrekkers maklik in die vroeë more kon doodsteek.

Die bekende fisikus, Prof Lotz Strauss, het op skrywer se versoek vasgestel dat Maandag, 17 Desember 1838 nuwemaan was en dit bevestig dat die nag van 16 Desember donkermaan was. Nie een van die vegtende partye kon vooraf die tyd van ontmoeting bepaal nie, tog was dit bestem om mekaar op 16 Desember te ontmoet met donkermaan.

Anders as wat normaalweg gebeur, het die mis voordag opgeklaar en was Sondag, 16 Desember 1838 'n helder, sonnige dag.

Die eerste aanval, vroeg na sonop, is deur sarsies geweerskote en kanonvuur afgeslaan. Nog verskeie verwoede pogings deur die swartskilde het gevolg, maar geeneen kon ide waens bereik nie. Later het ook die Witskilde bokant die kuil deurgekom en hard probeer om die laers te bereik, maar ook hulle kon nie die laaste 40 meter na die laer indring nie.

Die presiese plek waar die laer opgerig is, is in 1971, voor die oprigting van die pragtige brons walaer bevestig. Volgens meneer George Chadwick van die N.O.D, is deur middel van infrarooi fotografie bepaal dat die middelpunt van die laer, wat omstreeks 1860 deur 'n klipstapel gepak deur oudstryders aangedui is, hoogstens 10 meter na eenkant toe aangedui. Die diep sloot is vandag nog duidelik - nou baie vlak waar die sloot in die kuil eindig. Die waens het daar suidwaarts deurgetrek en +- 200 meter verder deur die rivier getrek deur 'n drif "Izibuku Labafazi" (Vrouedrif). Die laer was minstens 400 tot 500 meter wes van die seekoeigat; die vorm daarvan soos 'n reuse letter D met sy reguit sy teen die diep sloot.

Strategies was dit vir bykans 470 geweerskutters meet moontlik om uit 'n verspreide gebied sterk vuurkrag te lewer, terwyl die beskikbare frontwydte vir die naderkomende Zoeloes al nouer geword het. Slegs 'n klein aantal, moontlik 20 geweerskutters, was nodig om die aanvallers, wat op 'n stadium in die diep sloot langs probeer het om die laer te bereik, te verhinder op die wal uit te klouter.

'n Skeepskanon, een van 2 of 3 kanonne wat saamgeneem was, is deur Pretorius aangewend in 'n oostelike rigting teen die hooggeplaastes oorkant die kuil. Een is deur 'n kanonkoeël getref en nog andere beseer. Hierdie kanon het slegs "Canon Balls" gevuur, want brisantbomme wat ontplof as dit die teiken of die grond tref, is eers later uitgevind. Hierdie aksie het veroorsaak dat die witskilde ook aan die geveg kom deelneem het.

Na omtrent drie uur se geveg het die Zoeloes tou opgegooi en het Pretorius 'n paar berede aanvalle buitentoe onderneem om die Zoeloes te dwing om weer te probeer of om hulle te verjaag. Pretorius self en nog twee Trekkers het assegaaiwonde opgedoen, maar kon voortgaan met die geveg.

Teen elf- of twaalfuur die dag was die slag gelewer. Rondom die laer het 'n wal dooies gelê. Elke geweerskoot was egter nie 'n doodskoot nie en baie bloeiende gewondes het die kuil ingevlug en probeer om deur te swem en koers te kry "huis toe". Gevolglik het die kuil spoedig bloedrooi geword van die bloed en so aanleiding gegee dat die rivier sy naam gekry het: BLOEDRIVIER. Baie gewonde Zoeloes het ook geslaag om deur die rivier te kom, maar beswyk op die lang oop vlakte aan die oostekant. Vandag nog noem Zoeloes die bult oorkant "Ukhalo lamathambo" (bult van doodsbeendere).

Bron: www.Bloedrivier.org die amptelike webblad van die Bloedrivier Gelofte-herdenkingskomitee.

God is getrou aan sy verbond, daarom is daar vir ons hoop in ’n toekoms wat donker lyk

Geloftediens 16 Des 2011
Teks: Pred. 4v17 - 5v6; Ef. 3v14 – 20. 
Teksvers Pred. 5v3

Liturgie

na Votum Ps. 9 v 1 & 7  (OAB)

Slotsang Ps. 68 v 1 (OAB)

173 jaar gelede het ons voorvaders ’n gelofte teenoor die Here afgelê. Daarmee het hulle ’n verpligting op ons geplaas omdat daardie gelofte onder andere gemeld het dat: “ons ook aan ons kinders sal sê dat hulle met ons daarin moet deel tot nagedagtenis ook vir die opkomende geslagte” Alhoewel daar sommige van ons volkgenote is wat daarteen rebelleer, bly ons gebonde aan daardie gelofte. Die Here waarsku ons dat ons versigtig moet wees wanneer ons ’n vrywillige gelofte teenoor Hom aflê soos ons hoor in Pred. 5v3:

As jy aan God ’n gelofte gedoen het, moet jy nie versuim om dit te betaal nie. Hy hou nie van ligsinnige mense nie. Wat jy beloof het, moet jy betaal.

Op ’n ander plek in Deut. 23V21-23 sê die Here:

²¹“Wanneer jy ’n gelofte aflê teenoor die Here jou God, moet jy nie traag wees om dit na te kom nie, anders sal die Here jou God jou tot verantwoording roep en sal jy skuldig wees. ²² Wanneer jy nie ’n gelofte aflê nie, sal jy nie skuldig wees nie, ²³ maar as jy vrywillig ’n gelofte teenoor die Here jou God aflê, moet jy versigtig wees met wat jy sê en moet jy die gelofte nakom.

Die vraag is nou of ons daardie gelofte wat afgelê is nakom? Voordat ons dit kan doen moet ons net eers kortliks weer gaan kyk presies wat die gelofte behels en wat daartoe aanleiding gegee het. Wat het aanleiding tot die gelofte gegee?

Die Voortrekkers in Natal het totale uitwissing in die gesig gestaar. Dit het met hulle bitter ellendig gegaan.

•     In Febr. 1838 is Piet Retief en sy afvaardiging

       op ʼn verraderlike wyse deur Dingaan by sy kraal vermoor.

•     Kort daarna volg die gruwel massamoorde

       teen die hange van die Drakensberge: Moordspruit, Bloukrans, Weenen.

•     In April het Piet Uys en sy seun Dirkie in ’n mislukte vergeldingspoging by Italeni gesneuwel

•     Om sake te vererger trek Andries Potgieter terug na Transvaal

•     In Aug./Sept. seëvier die doodsengel weer eens toe ’n maselepidemie die reeds moedelose en verswakte Voortrekkers nog verder uitgedun het.

•     Die kroon op hulle ellende was toe die 41 jarige Gerrit Maritz op 23 Sept. aan die Klein Tugela sterf.

Die Voortrekkers was nou uitgedun, leierloos, moedeloos – ja, weerloos uitgelewer. Hulle het vir hulself geen toekoms meer in die vooruitsig gestel nie. In sy voorsienigheid beskik God dat die bekwame Andries Pretorius twee maande later (in Nov.) hom by die Voortrekkers in Natal aansluit. Binne enkele dae het hy op baie bedrewe wyse die hele situasie daar in Natal opgesom en besluit dat daar nie anders kan as om in geloof teen Dingaan op te tree nie.

Dit word vertel dat toe die boere kommando opgeruk het na die vesting van Dingaan, Sarel Cilliers en Andries Pretorius volgens gewoonte alleen vooruit gery het. Dit was volgens oorlewering by dié geleentheid terwyl hulle oor die gevare en probleme van hul onderneming en die geweldige getalle oormag van die vyand gepraat het, dat Sarel Cilliers aan die generaal voorgestel het dat hulle ’n gelofte voor die Here God moet aflê – hulle moet hul krag van Hom alleen soek.

Op die aand van 7 Des 1838 is die gelofte die 1ste maal afgelê in die vorm van ’n erediens onder leiding van Sarel Cilliers. Die gelofte kan kortliks soos volg uiteengesit word:

Die voorneme om ’n gelofte te doen:

"Hier staan ons voor die heilige GOD van hemel en aarde om 'n gelofte aan Hom te doen

Voorwaarde

dat as Hy ons sal beskerm en ons vyand in ons hand sal gee,

Belofte

1) ons die dag en datum elke jaar as 'n dankdag soos 'n Sabbat sal deurbring,

2) en dat ons 'n huis tot sy eer sal oprig waar dit Hom behaag,

3) en dat ons ook aan ons kinders sal sê dat hulle met ons daarin moet deel tot nagedagtenis ook vir die opkomende geslagte

Doel:- om aan God alleen die eer te gee

want die eer van Sy naam sal verheerlik word deur die roem en die eer van oorwinning aan hom te gee."

Die gelofte is daarna elke aand herhaal en op Sondag 16 Des 1838 het God die onmoontlike moontlik gemaak. Minder as 500 Boere kommandolede het ’n oormag van meer as 10 000 Zoeloe krygers verslaan. Nie een van die boeremagte is gedood nie en slegs ’n paar het ligte snywonde opgedoen. God het aan die noodroep van sy kinders gehoor gegee en Hy het hulle beskerm en die vyand in hul hand gegee. Hiermee is egter ’n verpligting op die nageslag van die verbondmakers geplaas.

Wat is die verpligting wat op ons as die nageslag geplaas is? In kort dat ons moet herdenk dat die Here in ’n tyd van nood vir ons voorvaders uitkoms gegee het en dat ons dit aan die volgende geslag moet oordra sodat die Here se Naam daardeur geëer kan word. Nou kom ons weer by die vraag wat ons in die begin gevra het, het ons die verpligting van die gelofte nagekom? As ons doodeerlik moet wees dan moet ons sê “NEE”. Dit is eers na 1910 dat 16 Des. as ’n nasionale gedenkdag ingestel is. Tot watter mate het ons werklik aan ons kinders oorgedra hoe God vir ons voorvaders in tyd van nood gesorg het? Tot watter mate getuig ons lewens daarvan dat ons net van God afhanklik is om vir ons te sorg? Gee ons met dit wat ons doen en sê die eer aan God alleen? Nee geliefdes, ons lewens getuig eerder van rebelse opstand teenoor God!

Toe Sarel Cilliers daardie gelofte in die week voor die slag van Bloedrivier teenoor die Here afgelê het, het die Here geweet dat ons nie 100% getrou gaan wees aan die beloftes wat gemaak is nie. Ten spyte daarvan het Hy nog steeds in sy groot genade gehoor gegee aan die pleidooi van die Voortrekkers, want Hy het lank reeds van sy kant af ’n ewige verbond met sy uitverkore kinders aangegaan waarin Hy sy ewige trou beloof het. Alhoewel ons nie getrou die beloftes kan nakom wat ons teenoor die Here maak nie, is daar Een wat wel 100% getrou in alles is en was. In Heb. 3v1 & 2:

Daarom, broers wat vir die Here afgesonder is en deelgenote is van die hemelse roeping, moet julle noukeurig let op Jesus, die Apostel en Hoëpriester van die geloof wat ons bely. Hy is getrou aan God wat Hom aangestel het

Watter troos kan ons daaruit put? Toe die toekoms vir ons voorvaders donker gelyk het na die moord op Retief, Andries Potgieter wat na Transvaal teruggetrek het en die dood van Maritz het hulle, hulle krag in die Here en in sy groot mag gesoek (Ef. 6v10). Hulle het deur die Heilige Gees krag ontvang om innerlik sterk te word. (Efesiërs 3:16). Christus het deur die geloof in hulle harte gewoon en hulle was in sy liefde gegrondves. (Efesiërs 3:17). Hulle was in staat om saam met al die gelowiges te begryp hoe wyd en ver en hoog en diep die liefde van Christus gestrek het! (Efesiërs 3:18).

Hier is baie dinge wat die toekoms vir ons ook donker laat lyk. Die ekonomie wat maar net nie op dreef wil kom nie. Die dreigemente van ons plase wat deur herverdeling van grond afgevat kan word. Regstellende aksie wat ons en ons kinders van loopbaangeleenthede ontneem. Die golf misdaad en korrupsie wat so oor ons spoel. Ons kan en ons moet net soos ons voorvaders ons krag in die Here en in sy groot mag soek. Ons kan dit alleen doen wanneer ons deur die Heilige Gees krag ontvang om innerlik sterk te wees. Ons kan dit alleen doen wanneer Christus deur die geloof in ons harte woon en wanneer ons in sy liefde gegrondves is. Dit is eers wanneer ons Christus soek vir wie Hy is en nie omdat hy net nuttig is vir die seëninge wat Hy gee nie. Dit is eers wanneer ons Christus onweerstaanbaar vind net vir wie Hy is dat ons werklik op God kan vertrou.

In wese behels die gelofte dat ons, ons kinders van God se troue verbondliefde leer. God is getrou aan sy verbond, daarom is daar vir ons hoop in ’n toekoms wat donker lyk.

Amen

Christus verander die donker wanhoop in ons lewe na lig en hoop

Skriflesing:   Jes. 8v19 – 9v7 Teksvers Jes. 9v1

Liturgie  11 Des. 2011

na Votum Ps. 66 v 1  (OAB)

Na Wet Ps. 32 v 1 (OAB)

Na gebed Ps. 86 v 6  (OAB)

Slotsang Ps. 103 v 1 (OAB)

Die jaar is besig om ten einde te snel en Kersfees lê om die draai. Dit is daardie tyd van die jaar dat ons almal besig is om voor te berei vir die vakansie en daar is so ’n gevoel van feestelikheid in die lug. Dit is ’n tyd dat ons daarna uitsien om weer saam met ons geliefdes deur te bring. Vir baie mense is dit egter ook ’n tyd van eensaamheid en is dit ook so dat die aantal selfmoorde in hierdie tyd van die jaar toeneem. Hierdie tyd van die jaar is inderdaad ’n donker tyd vir baie mense. Kersfeestyd is nie vir almal altyd so vreugdevol soos wat ons gewoonlik dink nie. Dalk is dit omdat my kinders ver is of dalk is dit die eerste Kersfees wat ek sonder my geliefde moet deurbring. Daar is baie dinge in die lewe wat dit vir ons donker maak.

In ons teks sien ons dat Israel ook ’n donker tyd beleef het. In die tyd van Jesaja het Koning Tiglat-Pelser van Assirië reeds die Noordelike deel van Israel in Ballingskap weggevoer. Die gebiede Sebulon en Naftalie in die Noorde daar by die meer van Galilea was van die eerste gebiede wat deur Assirië oorval is. Die Israeliete wat in Ballingskap weggevoer was, het inderdaad donker tye beleef.

In Jes. 9v1 hoor ons egter dat daar hoop is vir Israel:

Die volk wat in donkerte geleef het, het ’n groot lig gesien, oor dié wat in die donker land was, het ’n lig geskyn.

Die profeet is so seker daarvan dat hy die verlede tyd praat asof dit reeds gebeur het. Israel sien net donkerte om hulle. Hulle land is verwoes. Hulle is ver van Jerusalem af en hulle het nie meer ’n tempel nie. Dit voel vir hulle of hulle heeltemal van God verwyder is. In Jes. 7v14 en 8v8 het die profeet reeds aan hulle die belofte van Immanuel gegee, God met ons. Nou gebruik die profeet die beeld van lig om die volk te bemoedig sodat hulle, hulle nie moet blindstaar teen die huidige donker omstandighede nie. Daar is hoop!

Verder gebruik hy nog twee beelde om vir die volk hoop te gee binne hulle huidige donker omstandighede. Eers gebruik hy die beeld van vreugde tydens oestyd en ook die blydskap van soldate wanneer die veldtog verby is en hulle die buit verdeel soos ons in Jes. 9v2-4 hoor. Die resultaat is dat alle vyandighede teen die volk van God gestaak gaan word.

In Jes. 9v5 hoor ons die rede vir die hoop waarvan die profeet praat:

Vir ons is ’n Seun gebore, aan ons is ’n Seun gegee;

Weereens stel die profeet dit in die verlede tyd om die absolute sekerheid aan te dui dat dit wel gaan gebeur. Alhoewel Jesaja nie die woord Messias gebruik nie, verwys hy hier na ’n Koning wat uit die geslag van Dawid sal kom wat deur God aangestel is en wat as verlosser van sy volk sal optree soos die Here aan Dawid belowe het in 2 Sam. 7. Die Hebreeuse woord wat gebruik word om na so ’n koning te verwys is Messias terwyl die Griekse woord Christus is. In Afrikaans gebruik ons beide Messias en Christus. Hier is dus ’n belofte van ’n Koning wat ’n ewige vrederyk tot stand gaan bring.

Die kroning van die Messiaskoning word vir ons hier beskryf. Uit Psalm 2 weet ons dat ’n nuwe koning by sy kroning as seun van God aangeneem word en dat hy by dié geleentheid ’n nuwe naam kry. Dit presies dit wat vir ons hier in Jes. 9v2-5 beskryf word. Eers bely die volk: “vir ons is ’n Seun gebore, en aan ons is ’n Seun gegee” en dit verwys na die Messiaskoning wat die troon bestyg. Nou heers hy en by sy troonbestyging kry hy vier name wat sy heerskappy beskryf:

·        Wonderbare Raadsman - hy sal geen raad van ander nodig hê nie, want God is sy raadsman.

·        Magtige God – die Messiaskoning is God se direkte verteenwoordiger op aarde. Wie hom sien, sien as’t ware vir God.

·        Ewige Vader – soos dit ’n koning betaam is hy vir sy onderdane ’n vader wat voortdurend vir hulle sorg.

·        Vredevors – onder sy heerskappy sal daar harmonie wees sodat elke mens ongehinderd vir God kan dien.

In Mat. 4v12 – 16 hoor ons hoe hierdie profesie in Jesus Christus vervul is:

¹² Toe Jesus hoor dat Herodes vir Johannes in die tronk laat opsluit het, het Hy na Galilea toe gegaan. ¹³ Hy het nie in Nasaret gaan bly nie, maar Hom gaan vestig in Kapernaum by die see, in die gebied van Sebulon en Naftali. ¹⁴ So moes vervul word wat deur die profeet Jesaja gesê is:

¹⁵“Jy, gebied van Sebulon en gebied van Naftali, aan die seekant en oorkant die Jordaan, Galilea waar die heidene woon! ¹⁶ Die volk wat in duisternis woon, het ’n groot lig gesien; hulle wat in die skemerland van die dood lewe, vir hulle het die lig opgegaan.”

Watter troos hou hierdie profesie van ’n Messiaskoning wat 2000 jaar gelede gebore is vir ons in wat haastig op is na die einde van 2011? Vir elke donker oomblik in ons lewens is daar die hoop van Lig wat die duisternis sal verdryf. Ons is so geneig om tydens Kerstyd in die rooi Kersvaders wat ho ho ho sê vas te kyk. Hoe dikwels kyk ons net in die blink liggies en die reklame van Kerstyd vas en dan is ons verbaas omdat daar soveel donkerte in hierdie tyd is.

In Jes. 8v19 hoor ons:

Mense sê julle moet mediums en spiritiste raadpleeg wat fluister en mompel, maar moet ’n volk nie sy God raadpleeg nie? Waarom sou ’n mens dooies in belang van lewendes raadpleeg?

As ons op die dooie dinge van hierdie wêreld vertrou dan sal daar in ons lewens ook niks anders as benoudheid en donkerte nie wees nie. Met Kersfees sê die Here vir ons ook: in die land waar daar duisternis is, sal daar nie langer donkerte wees nie, want Vir ons is ’n Seun gebore, aan ons is ’n Seun gegee; Hy sal heers, en Hy sal genoem word: Wonderbare Raadsman, Magtige God, Ewige Vader, Vredevors.

Geliefdes ons sien ook saam met Israel uit na ’n Koninkryk waar daar ewige vrede sal heers. Ons hou vas aan die belofte van die woonplek van God wat nou by die mense sal wees. Hy sal by ons bly; ons sal sy volke wees, en God self sal by ons wees as ons God. Hy sal al die trane van ons oë afdroog. Die dood sal daar nie meer wees nie. Ook leed, smart en pyn sal daar nie meer wees nie. Die dinge van vroeër het verbygegaan.”
(Open 21v3&4).

Geliefdes moenie in hierdie feestyd u vreugde in die dooie dinge van die wêreld soek nie. Daar is net een ware bron van vrede soos die Here ook in .Fil. 4:6 & 7 vir ons bevestig:

⁶ Moet oor niks besorg wees nie, maar maak in alles julle begeertes deur gebed en smeking en met danksegging aan God bekend. ⁷ En die vrede van God wat alle verstand te bowe gaan, sal oor julle harte en gedagtes die wag hou in Christus Jesus.

Hou vas aan die troos en vrede wat daar net by Jesus Christus te vinde is want Christus verander die donker wanhoop in ons lewe na lig en hoop.

Amen

ONS Getrouheid aan God se wet moet opreg wees sonder enige skynheiligheid

Skriflesing:   Mat 5:17 – 6:4 Teksvers Mat 5:20

Liturgie  4 Des. 2011

na Votum Ps. 84 v 4  (OAB)

Na Wet Ps. 91 v 1 (OAB)

Na gebed Ps. 84 v 3  (OAB)

Slotsang Ps. 107 v 1 (OAB)

Ons teksvers sê vir ons dat ons getrouheid aan God se wet opreg moet wees sonder enige skynheiligheid. Skynheiligheid is een van die aanklagte wat heel dikwels teenoor die kerk gemaak word. Hoe dikwels hoor mens nie dat iemand niks met die kerk te doen wil hê nie omdat die kerk (dit is nou ons geliefdes!) ’n spul huigelaars is wat elke Sondag ewe vroom en skynheilig die kerkbanke vol sit. Met ander woorde ons word aangekla dat ons voorgee om iets of iemand te wees wat ons nie werklik is nie! Die hartseer van die saak is dat daar ’n groot mate van waarheid in hierdie aanklag!

Hier in die Bergpredikasie ontmasker Jesus ons skynheiligheid en wys Hy vir ons wat die verskil is tussen ware geregtigheid wat God verlang en die wêreldse idee van geregtigheid wat ons so dikwels navolg. Geregtigheid beteken om op te tree volgens ’n sekere stel reëls of riglyne wat deur ’n hoër gesag daargestel is. Die wêreldse idee van geregtigheid kom daarop neer dat iemand geregtig is as hy/sy die regte ding doen en verkeerde dinge vermy, maak nie saak wat sy motivering daarvoor is nie.

Hier in die bergpredikasie wys Jesus ons dat die regte optrede met ’n verkeerde motivering skynheiligheid en huigelary is. Daarom sê Hy vir ons in Mat 5v20:

Ek sê vir julle: As julle getrouheid aan die wet nie meer inhou as dié van die skrifgeleerdes en die Fariseërs nie, sal julle nooit in die koninkryk van die hemel ingaan nie.”

Die skrifgeleerdes en Fariseërs was die godsdienstige leiers van daardie tyd. Hulle was baie godsdienstig en hulle het die godsdienstige reëls baie streng toegepas. Tog sê Jesus vir hulle in Mat. 23v28:

²⁷“Ellende wag vir julle, skrifgeleerdes en Fariseërs, huigelaars! Julle is soos witgeverfde grafte, wat van buite mooi lyk maar daarbinne vol doodsbene en allerhande onsuiwerheid is. ²⁸So is julle ook: van buite lyk julle vir mense vroom, maar van binne is julle vol huigelary en minagting van die wet.”

Jesus noem hulle huigelaars. Huigelary het te doen met ’n teenstrydigheid tussen hoe dit lyk en hoe dit regtig is, dit wil sê tussen wat jy voorgee om te wees en wat jy werklik is.

Dit is inderdaad hoe die skrifgeleerdes en Fariseërs was. Hulle het voorgegee dat hulle hierdie vroom godsdienstige leiers was en gereeld in die openbaar gebid en gesorg dat hulle in die voorste plekke in die tempel was sodat almal hulle kon sien. Die probleem was hulle motivering oor waarom hulle dit gedoen het. Dit het nie vir hulle werklik oor hulle diens aan God gegaan nie, maar veel eerder oor hulle eie eer. Hulle wou hê dat die mense moes raaksien hoe vroom hulle lewe sodat hulle daardeur vir die volk kon wys hoe belangrik hulle was. Hulle het die regte goed gedoen met die verkeerde motivering soos ons ook hoor in Mat 6v1 & 2:

¹“Moenie julle godsdienstige pligte in die openbaar nakom om deur mense gesien te word nie, want dan kry julle geen beloning van julle Vader wat in die hemel is nie.

²“As jy byvoorbeeld armes help, moet dit nie uitbasuin nie. Dit doen die skynheiliges in die sinagoges en op straat, sodat mense met lof van hulle kan praat.

Die Here sê vir ons dat dit nie goed genoeg is nie. Met so ’n benadering sal ons nooit in die koninkryk van die hemel ingaan nie.

Hier in die bergpredikasie wys Jesus verder vir ons prakties wat dit beteken om volgens die wet van God te leef. Die wet van God strek baie dieper as die oppervlakkige manier wat ons so dikwels daarna kyk. In Mat 5v17-48 wys Jesus vir ons dat wat ek ook al dink my grootste sonde is, dat die werklikheid baie erger is. Ons mag dink dat ek darem nie ’n moordenaar is nie want ek het nog nooit iemand doodgemaak nie. As ons so dink dan wys die Here vir ons dat ’n slegte humeur eintlik moord is soos ons hoor in Mat 5v21en 22. Ons troos onself dikwels met die gedagte dat ek so kwaad geword het dat ek daardie persoon oor die kop kon slaan, maar ek het nie. Ek het nie eers op hom geskree nie. Ek het maar net omgedraai en weggeloop voordat ek iets kon sê. Dan sê die Here vir ons dat ons eintlik moord gepleeg het. In Mat 5v27 & 28 hoor ons:

²⁷“Julle het gehoor dat daar gesê is: ‘Jy mag nie egbreuk pleeg nie.’ ²⁸Maar Ek sê vir julle: Elkeen wat na ’n vrou kyk en haar begeer, het reeds in sy hart met haar egbreuk gepleeg.

Net die begeerte na ’n ander vrou of man is net so erg asof ek fisies owerspel pleeg.

Wie van ons kan nog eerlik sê dat ek nog nooit moord of owerspel gepleeg het nie? Verder ontmasker Christus allerlei wanpraktyke oor eedswering (die derde gebod) en laat dit dan uitloop op die groot gebod wat die vervulling van die wet is, naamlik liefde. In ons liefde mag ons nie onderskeid maak tussen vriend en vyand nie. Wie van ons kan werklik daarop aanspraak maak dat ons liefhet volgens God se standaard?

Hier in die bergpredikasie vind ons die praktiese riglyne van hoe burgers in die koninkryk van God behoort te leef. Kan ons werklik so leef soos wat die Here van ons verwag? As ons eerlik is, dan moet ons sê “NEE”. Wie van ons kan werklik sê dat ons volmaak is soos wat ons Hemelse Vader volmaak is? Ons is skuldig! Die harde werklikheid is dat ons getrouheid van die wet nie meer inhou as die skrifgeleerdes en die Fariseërs nie met die gevolg dat ons nie in die koninkryk van die hemel sal kan ingaan as dit afhang van die manier waarop ons leef volgens God se wet nie.

Met die bergpredikasie wys die Here vir ons dat dit vir ons onmoontlik is om ons eie geregtigheid te verdien. Op die oog af mag dit dalk lyk of dit moontlik is, maar as ons dieper kyk dan sal ons sien dat ons dit nie kan doen nie. Dit is eers wanneer ons werklik verstaan dat ons niks kan doen om ons eie saligheid te verdien nie dat ons werklik by die genade van God in Jesus Christus kan uitkom. Solank as wat ek nog dink dat ek darem nie so sleg is nie, leef ek ’n skynheilige lewe van huigelary. Dit is eers wanneer ek besef dat ek nie die wet kan nakom nie en dat ek alleen deur Jesus Christus se geregtigheid gered kan word dat ek werklik in opregtheid kan begin leef.

In 2 Kor. 5v21 sê die Here vir ons:

Christus was sonder sonde, maar God het Hom in ons plek as sondaar behandel sodat ons, deur ons eenheid met Christus, deur God vrygespreek kan wees.

Dit is eers wanneer ons besef dat ons nie deur goeie werke ons saligheid kan verdien nie, dat ons werklik die genade van God in Jesus Christus kan aangryp. Dan sal ons besef dat om ’n Christen wees beteken dat ons besef ons verlore was en dat ons by God, in Christus genade gevind het. Dan sal ons nie vol trots op ons “goeie werke” roem nie, maar besef dat ons dikwels struikel en val en dat ons God nodig het om vir ons die regte pad te wys. Dan sal ons besef dat ons nog steeds baie foute het, maar dat God dink dat ons die moeite werd is en dat Hy ons so lief het dat Hy sy enigste Seun gestuur het om in ons plek vir ons sondes te sterf. Dan sal ons besef dat ons nie beter is as ander mense nie, maar dat ons sondaars is wat God se genade ontvang het.

Kom laat ons die genade van God aangryp sodat ons kom wegkom van ’n valse sin van eiegeregtigheid en sodat ons opreg kan lewe vanuit God se genade.

Amen