Wees sout vir die aarde en die lig vir die wêreld

12 Jan 2014 (GKE) Skriflesing: Mat 5:1 – 6:15 Teksverse Mat 5:13-15

Sing    Lofsang: Ps. 150-1:1 – 3

           Na wet:    Ps. 1-1 v 1  & 2

           Na gebed Ps. 119-2 v 18 & 26

           Slotsang  Ps. 119-1 v 1 & 2

Inleiding

Ons het verlede week gehoor dat ons op die Here moet vertrou sodat ons ’n seën vir die wêreld kan wees. Om ’n seën vir die wêreld te wees moet ons gehoorsaam wees aan Jesus se opdrag om die evangelie/goeie nuus uit te dra.

Vandag fokus ons daarop hoe om prakties die evangelie uit te dra. Met ander woorde hoe moet ons dit doen? Om die evangelie uit te dra behels baie meer as om net vir mense te vertel dat hulle in Jesus Christus moet glo en dat dit hulle lewe sal verander. Ons moenie net vir mense van die evangelie vertel nie, ons moet die evangelie leef. Met ander woorde, mense moet God in ons lewens raaksien en hulle moet die verskil agterkom wat dit veroorsaak of anders gestel: “jou lewe as Christin moet maak dat ongelowiges hul ongeloof in God bevraagteken!”

Die bergrede

In die Bybel verduidelik die Here baie duidelik vir ons hoe ons dit behoort te doen. In die bergrede (Mat. 5-7) veral, vind ons hoe burgers van die Koninkryk van God behoort te leef. Ons kan dit inderdaad die grondwet van die Koninkryk van God noem. Hierdie is egter nie net ’n stel reëls van moet en moenies nie. Jesus wys sy volgelinge hoe ’n mens behoort te lewe—nie net volgens ’n stel reëls nie, maar deur ’n innerlike verandering van lewenshouding.

Dit is ook baie belangrik dat ons moet verstaan dat dit nie hier gaan oor ’n klomp voorwaardes oor hoe om kinders van God te word nie. Die genade van God bepaal wie sy kinders is soos ons ook hoor in Joh. 1:12 & 13:

Maar aan almal wat Hom aangeneem het, dié wat in Hom glo, het Hy die reg gegee om kinders van God te word. Hulle is dit nie van nature nie, nie deur die drang van ’n mens of die besluit van ’n man nie, maar hulle is uit God gebore

Die Here sê tog baie duidelik vir ons in Rom. 10:9:

As jy met jou mond bely dat Jesus die Here is, en met jou hart glo dat God Hom uit die dood opgewek het, sal jy gered word

Die bergrede wys vir ons prakties hoe kinders hulle innige liefdesverhouding met hul hemelse Vader moet uitleef en hoe dissipels Christus moet navolg. In Mat. 5:3-12 hoor ons die seënuitsprake wat aantoon dat mense deur God geseën word omdat hulle deel het aan sy Koninkryk en daarom kan doen wat reg is.

In Mat 5:13 – 16 gebruik die Here twee beelde om aan ons te verduidelik waarom ons as sy kinders reg moet lewe.

¹³“Julle is die sout  vir die aarde. Maar as sout verslaan  het, hoe kry ’n mens dit weer sout? Dit is niks meer werd nie. Dit word buitekant weggegooi, en die mense vertrap dit.

¹⁴“Julle is die lig vir die wêreld. ’n Stad wat op ’n berg lê, kan nie weggesteek word nie; ¹⁵ ook steek ’n mens nie ’n lamp op en sit dit onder ’n emmer nie maar op ’n lampstaander, en dit gee lig vir almal in die huis. ¹⁶Laat julle lig so voor die mense skyn, dat hulle julle goeie werke kan sien en julle Vader wat in die hemel is, verheerlik.”

Die eerste beeld wat Hy gebruik is die van sout. Sout word gebruik om smaak aan kos te gee, maar ook om kos te preserveer. Christus se dissipels dit wil sê sy volgelinge besit die kennis, wysheid en lewenswyse om die wêreld te bewaar teen die vernietigende praktyke van die wêreld. Hiermee saam kom ook die waarskuwing teen oneffektiewe dissipelskap. Net soos sout wat nie meer krag het nie, nie meer werk as preserveer- en smaakmiddel nie, word ons ook kragteloos wanneer ons God se leefwyse afwater en aanpas by wêreldse standaarde.

Die tweede beeld wat die Here gebruik is lig. Wanneer mens ’n lig aan skakel is die doel tog sodat dit moet lig verskaf en daarom is dit onsinnig om ’n lig met iets toe te maak wat die lig sal wegsteek. Navolgers van Jesus Christus besit die lig van God se waarheid. Wanneer God se waarheid nie sigbaar is in hul lewenswandel nie, is dit soos om ’n lig onder ’n emmer weg te steek.

Jesus se opdrag aan sy kerk is: “Wees sout vir die aarde en die lig vir die wêreld.” Hoe doen mens dit prakties? In die res van die bergrede beskryf Jesus prakties eenvoudig hoe ons dit moet doen. Dit is nie moontlik om by elkeen van die voorskrifte wat hier volg in detail te bespreek nie en daarom gaan ek dit net kortliks noem. In die loop van die jaar gaan ons weer daarna terugkom om in meer diepte daarop in te gaan.

       Mat 5:17 – 20

Die vervulling van die wet

¹⁷“Moenie dink dat Ek gekom het om die wet of die profete ongeldig te maak nie. Ek het nie gekom om hulle ongeldig te maak nie, maar om hulle, hulle volle betekenis te laat kry. ¹⁸Dit verseker Ek julle: Die hemel en die aarde sal eerder vergaan as dat een letter of letterstrepie van die wet sal wegval voordat alles voleindig is.

¹⁹“Wie dan ook een van die geringste van hierdie gebooie ongeldig maak en die mense so leer, sal die minste geag word in die koninkryk van die hemel. Maar wie die wet gehoorsaam en ander so leer, sal hoog geag word in die koninkryk van die hemel.  ²⁰Ek sê vir julle: As julle getrouheid aan die wet nie meer inhou as dié van die skrifgeleerdes en die Fariseërs nie, sal julle nooit in die koninkryk van die hemel ingaan nie.”

In Mat 5:17 – 20 wys die Jesus vir ons daarop dat hierdie nie maar net ’n stel reëls is nie, maar dat dit ’n innerlike lewenshouding is wat ons navolg nie omdat dit van ons verwag word nie, maar omdat ons dit wil doen uit liefde God. As dit ons gesindheid is, dan eer ons God. Dan gaan dit nie oor my en my selfsugtige begeertes nie, maar oor God en sy eer in my lewe.

       Mat 5:21 – 26

²¹“Julle het gehoor dat daar van die ou tyd af aan die mense gesê is: ‘Jy mag nie moord pleeg nie; en elkeen wat moord pleeg, is strafbaar voor die regbank’. ²²Maar Ek sê vir julle: Elkeen wat vir sy broer kwaad is, is al strafbaar voor die regbank. Verder, elkeen wat sy broer uitskel vir ’n gek, is strafbaar voor die Joodse Raad; en wie hom uitskel vir ’n idioot, is strafbaar met die helse vuur.

²³“As jy dus jou gawe na die altaar toe bring en dit jou daar byval dat jou broer iets teen jou het, ²⁴laat staan jou gawe daar by die altaar en gaan maak eers vrede met jou broer en kom dan en bring jou gawe.

²⁵“As iemand ’n regsaak teen jou begin, kom betyds tot ’n skikking solank jy nog saam met hom op pad hof toe is, sodat hy jou nie voor die regter bring en die regter jou aan die polisie oorgee en dié jou in die tronk sit nie. ²⁶Dit verseker Ek jou: Jy sal sekerlik nie daar uitkom voordat jy die laaste sent betaal het nie.”

In Mat 5:21 – 26 wys Jesus vir ons dat moord reeds in ons gedagtes en gesindheid begin. Wanneer ek kwaad word en nie bereid is om te vergewe nie is ek reeds besig om moord te pleeg.

       Mat 5:27-32

Kuisheid

²⁷“Julle het gehoor dat daar gesê is: ‘Jy mag nie egbreuk pleeg nie.’ ²⁸Maar Ek sê vir julle: Elkeen wat na ’n vrou kyk en haar begeer, het reeds in sy hart met haar egbreuk gepleeg.

²⁹“As jou regteroog jou laat struikel, haal hom uit en gooi hom van jou af weg; want dit is vir jou beter dat net een van jou ledemate verlore gaan as dat jou hele liggaam in die hel gegooi word. 30Of as jou regterhand jou laat struikel, kap hom af en gooi hom van jou af weg; want dit is vir jou beter dat net een van jou ledemate verlore gaan as dat jou hele liggaam in die hel beland.”

Egskeiding

³¹“Daar is gesê: ‘Elkeen wat van sy vrou skei, moet aan haar ’n skeibrief gee.’ ³²Maar Ek sê vir julle: Elkeen wat van sy vrou skei behalwe oor owerspel, maak dat sy egbreuk pleeg, en iemand wat met die geskeide vrou trou, pleeg ook egbreuk.”

In Mat 5:27-32 vertel Jesus vir ons dat ’n onkuise lewe reeds begin met die begeertes van ons hart en dat die nagevolge van ’n egskeiding baie hartseer meebring.

       Mat 5:33-37

Die aflê van ’n eed

³³“Verder het julle gehoor dat daar van die ou tyd af aan die mense gesê is: ‘Jy mag nie jou eed verbreek nie, en ’n eed in die Naam van die Here moet jy nakom.’  ³⁴Maar Ek sê vir julle: Moet glad nie ’n eed aflê nie, nie by die hemel nie, want dit is die troon van God; ³⁵nie by die aarde nie, want dit is die rusplek vir sy voete; nie by Jerusalem nie, want dit is die stad van die groot Koning. ³⁶Jy moet ook nie jou kop op die spel plaas as jy ’n eed aflê nie, want jy kan nie een haar wit of swart maak nie. ³⁷Laat julle ‘ja’ eenvoudig ‘ja’ wees en julle ‘nee’, ‘nee’. Wat meer gesê word as dit, kom van die Bose.”

In Mat 5:33-37 sê Jesus vir ons dat ons betroubaar moet wees. Dit moenie nodig wees dat ons iemand met eedswering moet oortuig dat ons betroubaar is nie. Ons lewenswyse moet mense daarvan oortuig.

       Mat 5:38-48

Vergelding

38“Julle het gehoor dat daar gesê is: ‘’n Oog vir ’n oog en ’n tand vir ’n tand.’  39Maar Ek sê vir julle: Julle moet julle nie teen ’n kwaadwillige mens verset nie. As iemand jou op die regterwang slaan, draai ook die ander wang na hom toe. 40As iemand jou hof toe wil vat om jou onderklere te eis, gee hom ook jou boklere. 41As iemand jou dwing om sy goed een kilometer ver te dra, dra dit vir hom twee kilometer. 42Gee aan hom wat iets van jou vra, en moet hom wat van jou wil leen, nie afwys nie.”

Liefde vir die vyand

⁴³“Julle het gehoor dat daar gesê is: ‘Jou naaste moet jy liefhê en jou vyand moet jy haat.’⁴⁴Maar Ek sê vir julle: Julle moet julle vyande liefhê, en julle moet bid vir dié wat vir julle vervolg, ⁴⁵sodat julle kinders kan wees van julle Vader in die hemel. Hy laat immers sy son opkom oor slegtes en goeies, en Hy laat reën oor dié wat reg doen en oor dié wat verkeerd doen. ⁴⁶As julle net dié liefhet wat vir julle liefhet, watter loon kan julle dan nog verwag? Maak die tollenaars nie ook maar net so nie? ⁴⁷En as julle net julle broers groet, wat doen julle meer as ander? Maak die heidene nie ook maar net so nie?

⁴⁸“Wees julle dan volmaak soos julle hemelse Vader volmaak is.”

In Mat 5:38-48 sê Jesus vir ons dat liefde vir jou vyand baie groter waarde as vergelding het.

       Mat 6:1-4

As julle armes help

¹ “Moenie julle godsdienstige pligte in die openbaar nakom om deur mense gesien te word nie, want dan kry julle geen beloning van julle Vader wat in die hemel is nie.

²“As jy byvoorbeeld armes help, moet dit nie uitbasuin nie. Dit doen die skynheiliges in die sinagoges en op straat, sodat mense met lof van hulle kan praat. Dit verseker Ek julle: Hulle het hulle beloning klaar weg. ³Nee, as jy iets vir die armes gee, moet jou linkerhand nie weet wat jou regterhand doen nie, ⁴sodat jou goeie daad verborge kan bly. Jou Vader wat sien wat verborge is, sal jou beloon.”

In Mat 6:1-4 sê Jesus vir ons dat ons opreg moet wees in ons hulp aan ander mense. As ek met ’n groot gebaar mense help sodat ander kan sien hoe goed ek is, is ek skynheilig. Wanneer ek behoeftige mense help behoort dit op so ’n manier plaas te vind dat niemand behalwe ek en die Here weet wie dit is nie.

       Mat 6:5-13

As julle bid

⁵“Verder, as julle bid, moet julle nie soos die skynheiliges wees nie. Hulle hou daarvan om in die sinagoges en op die straathoeke te staan en bid sodat die mense hulle kan sien. Dit verseker Ek julle: Hulle het hulle beloning klaar weg. ⁶Nee, as jy bid, gaan na jou kamer toe, maak die deur toe en bid tot jou Vader wat jy nie kan sien nie. Jou Vader wat sien wat verborge is, sal jou beloon.

⁷“Wanneer julle bid, moet julle nie soos die heidene ’n stortvloed van woorde gebruik nie. Hulle verbeel hulle, hulle gebede sal verhoor word omdat hulle baie woorde gebruik. ⁸Moet dan nie soos hulle maak nie, want julle Vader weet wat julle nodig het, nog voordat julle dit van Hom vra.

⁹“So moet julle bid:

Ons Vader wat in die hemel is,

laat u Naam geheilig word;

¹⁰laat u koninkryk kom;

laat u wil ook op die aarde geskied,

net soos in die hemel.

¹¹Gee ons vandag

ons daaglikse brood;

¹²en vergeef ons, ons oortredings

soos ons ook dié vergewe

wat teen ons oortree;

¹³en laat ons nie in versoeking kom nie

maar verlos ons van die Bose.

Aan U behoort die koninkryk en die krag en die heerlikheid tot in ewigheid. Amen.

In Mat 6:5-13 sê Jesus vir ons hoe ons met God behoort te praat. Hier sien ons dat daar balans moet wees in ons gesprekke met God en dat my gebede nie net moet handel oor dit wat ek van God vra nie, maar dat dit in hoofsaak moet gaan om te vra na God se wil vir my lewe en dat ek nie voorskriftelik moet wees teenoor God nie.

       Mat 6:14-15

¹⁴“As julle ander mense hulle oortredings vergewe, sal julle hemelse Vader julle ook vergewe. ¹⁵Maar as julle ander mense nie vergewe nie, sal julle Vader julle ook nie julle oortredings vergewe nie.”

In Mat 6:14-15 keer Jesus weer terug na vergifnis toe. Vergifnis is een van die sentrale temas dwarsdeur die Bybel. As ons nie wil vergewe nie, sal ons ook nie God se vergifnis aan ons verstaan nie.

Slot

Dit help nie om net vir mense vertel om in God te glo en dat dit ’n verskil in hul lewens sal maak nie. Mense moet God en die verskil wat dit maak in ons lewens raaksien. Kom ons wees sout vir die aarde en die lig vir die wêreld. Kom ons leef so dat ongelowiges hul ongeloof in God bevraagteken.

Amen