Jesus wys sy liefde deur die kruis en sy voorbeeld van nederigheid

Joh. 13:1-17 Teksvers Joh. 13:8b en 14

GKE 15 Mar 2015-03-13

Sing:

Ps. 9-1 : 1 & 7

Ps. 1-1: 1 & 4

Sb 15-7 : 1 & 4

Sb 2-4 : 1 – 3

Geliefdes, wat sal jy bereid wees om te doen om ’n eens hegte verhouding wat iemand met jou verbreek het te herstel. Veral as mens in gedagte hou dat hierdie voormalige vriend jou in die rug gesteek het. Hierdie vriend het nou so sleg geword dat hy die doodstraf gekry het. Sal jy bereid wees om in die plek van hierdie gewese vriend te sterf? Onthou hierdie voormalige vriend of vriendin het absolute verraad teenoor jou gepleeg en het nou sy rug op jou gedraai. Hy of sy wil niks met jou te doen hê nie! Hierdie is eintlik die tipe vriend vir wie die spreukwoord “met sulke vriende het mens nie vyande nodig nie” gemaak is. Dit is wat ons as gevolg van ons sondes met God gedoen het. Hy dra net ons beste belange op die hart en Hy wil vir ons alles gee wat goed is, maar ons het al sy goedheid as te ware gevat en in sy gesig teruggegooi. Ons het ons rug op Hom gedraai.

Dit is die toestand van ons verhouding met God gewees voordat Hy ingegryp het om dit te verander. In ons teksgedeelte hoor ons wat God bereid was om te doen om die gebroke verhouding tussen Hom en ons te herstel. Ons sien hier so ietsie van die ware karakter van God. Jesus wys vir ons sy diepe besorgheid oor die mens wat op ’n pad van selfvernietiging loop. As Hy nie ingegryp het nie was die hele mensdom op pad na ’n totale ramp waar hulle vir ewig sonder God sou wees.

In hierdie verhaal wat vir ons beskryf hoe Jesus sy dissipels se voete gewas het, hoor ons ’n dieper betekenis as wat dit op die oog af mag klink. Ons kan so maklik die fout maak om te dink dat die Here ons hier wil leer om gaaf teenoor mekaar te wees. As ons egter mooi luister sal ons gou agterkom dat dit hier om baie meer as dit gaan. Soos in so baie plekke in die Bybel gebruik die Here hier ook ’n alledaagse praktiese aspek van die mens se lewe om ’n dieper geestelike beginsel te verduidelik. Hy gee aan ons die opdrag dat ons mekaar behoort lief te hê. Liefde is egter een van daai begrippe wat baie moeilik is om te verduidelik. Dit is egter maklik om te demonstreer wat liefde is en dit is wat Jesus hier doen.

Om egter hierdie voorbeeld wat Jesus vir ons gee te verstaan is dit nodig dat ons net weer gaan kyk waaroor voetewas in die Bybelse tyd gegaan het. Vandag klink dit eintlik vreemd dat iemand ’n ander persoon se voete was. Ons moet onthou dat die leefwêreld van destyds baie anders was as eie ons leefwêreld. Die mense van daardie tyd het nie BMW’s , Mercedese of 4 x 4 bakkies gehad waarin hulle kon ry nie. Daarom moes hulle maar stap na waarheen hulle ook al op pad was. Hulle het ook nie teerpaaie of geplaveide sypaadjies gehad nie. Dit was alles maar stofstrate. Die skoene van destyds was oop sandale en derhalwe het hulle voete so deur die loop van die dag vuil geword.

Verder het hulle ook nie op stoele aangesit by ’n tafel soos wat ons vandag doen nie. 

Die gebruik daardie tyd was ’n lae tafel met kussing om die tafel waarop die mense op hul sy gelê het. 

Die gevolg was dus dat die een se gesig nie ver van die ander se voete was nie en daarom was dit belangrik dat hulle voete voor ete gewas word. Net soos wat ons vandag geleentheid aan gaste gee om voor ete te gaan hande was het ’n gasheer destyds ’n slaaf gehad wat die gaste se voete gewas het voor ete.

Tydens hierdie ete van Jesus en sy dissipels was daar egter nie ’n slaaf beskikbaar nie en het Jesus begin om die dissipels se voete te was. Wat dit so merkwaardig maak is die feit dat dit gewoonlik die mees onbelangrikste slaaf was wat hierdie taak moes verrig. ’n Joodse slaaf kon ook nie gedwing word om dit te doen nie. As daar Joodse slawe en nie Joodse[1] slawe was, dan moes een van die nie Joodse slawe die werk doen. Nie een van die dissipels was bereid om hierdie vernederende werk te doen nie. Inteendeel hulle het nog net kort vantevore onder mekaar geredekawel oor wie van hulle die belangrikste is.

Dit is teen hierdie agtergrond wat ons moet verstaan hoe buitegewoon dit was dat Jesus sy dissipels se voete gewas het. Hy wat die hoogste in aansien onder hulle was het die werk gedoen van die mees onbelangrikste persoon. Daarom is dit ook verstaanbaar hoekom Petrus so heftig reageer soos ons hoor in Joh. 13:8^a hoor:

Maar Petrus sê vir Hom: “U sal in alle ewigheid nooit my voete was nie!”

Hy wil nie meedoen aan iets wat sy meester so verneder nie.

In Jesus se antwoord is dit egter duidelik dat hierdie handeling van Hom nie oor eer en oneer gaan nie, maar dat dit wat Hy besig is om te doen ’n baie diepere betekenis het (Joh. 13:8^b):

Daarop sê Jesus vir hom: “As Ek jou nie was nie, het jy nie deel aan My nie.”

Petrus moet begryp dat dit nie net om die uiterlike was van die voete gaan nie, maar wat Jesus doen, dui op die reiniging van die sonde. Die opoffering wat Jesus aan die kruis gedoen het om ons van ons sondes skoon te was. Jesus wat God is het gekom om te dien.

Petrus verstaan nou dat die voetewas eintlik gaan oor ’n verbondenheid met Jesus, maar hy verstaan nog nie so mooi nie. Hy spring nou van een uiterste na die ander uiterste, nie net sy voete nie, maar sommer sy hande en gesig ook. Petrus dink dat sy verbondenheid oor die uiterlike was gaan terwyl Jesus dit net as ’n voorbeeld gebruik om ’n dieper geestelike begrip te verduidelik. Jesus antwoord Petrus met verdere beeldspraak: iemand wat na ’n fees gaan, bad eers tuis. Hy is dus skoon. By sy aankoms hoef net sy voete gewas te word, dan is hy “heeltemal skoon”. Hiermee verduidelik Jesus oor hoe hy ons skoonwas van die sonde deur sy bloed. Wie eenmaal deur Christus gereinig (gered) is, bly skoon (gered). Tog kom hy daagliks met die sonde in aanraking en het hy daagliks reiniging nodig (daaglikse bekering). Daarom leer Jesus sy volgelinge om te bid: “vergeef ons, ons oortredinge, soos ons ook dié vergewe wat teenoor ons oortree”

Hierdie gedeelte wys vir ons dat ons versigtig moet wees om nie meer te maak van die beeldspraak as wat Jesus daarmee bedoel nie. Dit gaan nie hier oor letterlik voetewas nie. As ons dus vandag ’n ritueel sou inbring dat ons elke Sondag mekaar se voete moet was voor of na die diens want dit is wat die Bybel ons beveel om te doen (vgl. Joh. 13:14

As Ek, wat julle Here en julle Leermeester is, dan julle voete gewas het, behoort julle ook mekaar se voete te was.

dan sal ons heeltemal die punt mis van hierdie verhaal.

Wat sê die Here vir ons hier in vers 14? Hy bedoel beslis nie hier ’n letterlike gebruik van voetewas soos destyds nie. Met vers 14 sê Hy vir ons dat daar ’n dubbele betekenis is aan dit wat Hy hier met voetewas gedemonstreer het. In die eerste plek wys dit daarop dat Hy met sy kruisiging en opstanding ons van ons sondes skoongewas (gered) het. Verder wys dit ook hoe ons teenoor mekaar moet optree uit dankbaarheid dat ons skoongewas is van ons sondes.

Hy bedoel nie letterlik dat ons mekaar se voete moet was nie. Hy bedoel wel dat ons vir mekaar moet omgee. Dat ons, onself nie te belangrik moet ag nie. Die wêreld bekommer hulself oor wie is belangrik en wie moet status en eer ontvang. Burgers van die koninkryk van God doen dit egter nie. Vir ons gaan dit nie oor status en eer nie. Vir ons moet dit gaan oor omgee vir mekaar. As ons werklik mekaar se belange op die hart dra, dan was ons mekaar se voete.

Geliefdes, Jesus wys sy liefde deur die kruis en sy voorbeeld van nederigheid vir ons. Kom ons dank Hom daarvoor deur mekaar te dien in nederigheid.

Amen

---

[1] Joodse slawe het gewoonlik in die posisie beland vanweë skuld wat hulle nie kon betaal nie en daarom het hulle hulself as slaaf aangebied. Na sewe jaar moes hulle egter vrygelaat word.